4k ve uhd aynı mı?

[sonic]

4K VE UHD AYNI MI?

4K TV terimini son zamanlarda çok duyar olduk. Bunun hemen arkasından UHD (Ultra High Defination) karşımıza çıkıverdi. Kullanıcılar arasında ve satış kanallarında bu iki terim birbirine eşdeğer gibi görülebilir ancak kolayca fark edemesek de aslında aralarında farklılıklar mevcut. Akıllardaki kavram kargaşasını ortadan kaldırmak adına bu yazımızda 4K ve UHD’nin ne olduğunu ve aralarındaki farklılıkları inceleyeceğiz.

UHD sistemi mevcut TV ya da tabletler gibi kullanıcı elektroniğine yönelik bir ekran ve yayın standardıdır. Bunun yanında 4K TV’lerin ekran oranı ise aslında profesyonel prodüksiyon ve sinema standardı referans alınarak hazırlanmıştır. 4K (Uluslar arası forumlarda 2160p olarak da geçer) temelde çözünürlüğü ifade ediyormuş gibi görünse de, beraberinde içeriğin nasıl kodlanacağını da belirliyor. 4K sistemi alışılagelmiş FullHD’nin 4 katı piksele sahip olarak bilinse de aslında ilk farklılık burada ortaya çıkıyor; 4K’nın çözünürlüğü 4096 x 2160 iken, UHD’nin çözünürlüğü 3840 x 2160.

Yani 4K UHD’ye göre dikeyde 256 piksel daha fazla. Basit bir matematiksel işlem ile 4K 1,9:1 ekran oranındayken UHD’nin ekranının 1,78:1 oranında olduğunu hesaplayabiliriz. Günümüzde kullanılan 16:9 formatındaki yayınlarımızın da 1,78:1 oranında olduğunu düşünürsek 4K'nın alışılagelmiş ekran oranından ziyade sinema ölçülerini referans aldığını söyleyebiliriz.

Ancak piyasada 4K olarak satılan bir çok televizyonun 3840 x 2160 piksel yani UHD çözünürlüğünde olduğunu belirtmek gerek. Çözünürlükle ilgili ek olarak bilinmesi gereken önemli bir bilgi de UHD standardının 4K’yı olduğu gibi 8K'yı (7860 x 4320 piksel) da kapsadığı. Yani UHD olarak adlandırılan bir televizyon 4K olduğu gibi 8K çözünürlükte olabilir yada 8K sistemini destekleyebilir.

[sonic]

4K ve UHD arasında ne fark var?
HDTV'lerin ve monitörlerin fiyatları, normal seviyelere inerken 4K çözünürlük, yavaş da olsa yaygınlaşıyor. Son zamanlarda karşımıza sıkça çıkan iki terim var: 4K ve UHD.

Bu iki terim, TV üreticileri yayıncılar ve teknoloji blog'larında birbirinin yerine kullanılabiliyor. Ancak 4K ve UHD, başlangıçta aynı olmadıkları gibi, teknik anlamda halen farklara sahipler. İzleyenler için 4K ve UHD arasında büyük bir fark olmasa da, özetlemek gerekirse 4K'nın kalıcı olduğunu, UHD'nin olmadığını söyleyebiliriz.

4K ve UHD arasındaki farklar

4K ve UHD'nin arasındaki farkı en basit biçimde belirlemek gerekirse, 4K'nın profesyonel prodüksiyon ve sinema standardı olduğunu, UHD'nin ise tüketiciye yönelik bir ekran ve yayın standardı olduğunu söyleyebiliriz.

İkisinin neden bu kadar çok karıştırıldığını anlamanız için, iki terimin geçmişine biraz göz atalım.

4K terimi, 4K içeriğini standartlaştıran stüdyolardan oluşan Digital Cinema Initiatives (DCI) sayesinde ortaya çıktı. 4.096 x 2.160 piksel çözünürlüğe denk gelen 4K, sadece çözünürlüğü değil, 4K içeriğin nasıl kodlanacağını da belirliyor.

Ultra High Definition (UHD) ise Full HD'nin bir adım ilerisi olarak kabul ediliyor. UHD, Full HD'nin 1.920 x 1.080 piksel çözünürlüğünü dörde katlayarak 3.840 x 2.160'a ulaştırıyor. Dolayısıyla UHD'nin çözünürlüğü, 4K ile aynı değil. Ancak bizlere 4K diye tanıtılan TV'lerin ve monitörlerin çoğu, aslında UHD'dir. Piyasada 4.096 x 2.160 piksel çözünürlüklü 1,9:1 oranında ekranların da olduğu doğru, ancak çoğu 3.840 x 2.160 piksel çözünürlük ve 1,78:1 ekran oranı sunuyor.

TV üreticileri 4K ve UHD arasındaki farkları tabi ki biliyorlar, ancak büyük ihtimalle pazarlama stratejileri gereği "4K" ismini kullanıyorlar. Bazı üreticiler, DCI'nın 4K standardıyla çakışmamak için "4K UHD" kelimelerini de kullanabiliyor. Ancak UHD ekranını sadece "4K" diye adlandıran firmalar da var.

UHD'de işleri biraz daha karıştıracak bir durum daha var. UHD ekranlar, aslında ikiye ayrılıyorlar: 3.840 x 2.160 ekranlar ve çözünürlüğü katlayan 7.860 x 4.320 ekranlar. Bu iki ekrana da UHD adı veriliyor. Bu yüzden bu UHD çözünürlüklerini 4K ve 8K isimleriyle çağırmak, daha mantıklı görünüyor. Aslına bakacak olursanız yapılması gereken, 8K UHD standardına QUHD (Quad Ultra HD) gibi bir isim verilmesi.

Ekran ve yayın çözünürlükleri, şimdiye kadar hep dikey çizgilere göre adlandırıldılar. Bu yüzden sorunları kökünden çözmenin bir yolu, 4K kısaltmasını çöpe atıp "2160p"yi kullanmak olabilir. Ancak 4K TV'lerin yaygınlaşmaya başladığını düşünürsek, 2160p için artık çok geç görünüyor. Aslında bundan da büyük bir sorun var: 4K TV'nizde izleyebileceğiniz gerçek 4K içerikler, halen son derece kısıtlı.

[furkan02]

Hocam öncelikle bu bilgiler için teşekkür ederim. Şöyle bir soru sormak istiyorum. 4K uydu alıcısı olan bir kişi, bu yayınları alabilmesi için televizyonunda illa 4K olması mı gerekir? Yoksa uydu alıcısının olması yeterli mi?

[alaçatı35]

bende de 4k dreambox 900 hd var malesef görüntü gelmiyor birbirine uyumlu olması gerekiyor

[anko9]

tv nin 4k olması gerekmiyor,ben k2 4k makina kullanıyorum,tv 4k degil,ama gayet güel belgeseller izlemekteyim alacatı35 arkadasın yayın alamaması ilginc,makina 4k olması yeterli,

[sonic]

Receiver 4K ise tv degilse 2160 piksel destegi olmaz..receiceri 2160 olarak ayar yapilirsa tvde görüntü olmaz.
bu yöntemle
Receiveri 1080 ayari yaparsin fakat 4k yayin izlenir ama 4k olarak degil

[Sami Ertaga]

4K uydu alıcınız varsa tüplü TVde dahi görüntü alırsınız, ama görüntü kalitesi yüksek olmaz.