Hatýrlar mýsýnýz bir dönem TÜBÝTAK’ta bir grup Türk mühendis toplanmýþ ve ilk yerli ve milli iþletim sistemimiz olan Pardus’u geliþtirmiþti. Pardus, bugünlerde yalnýzca bir Linux daðýtýmý olarak hayatýna devam ediyor. Pardus iþletim sistemine olan destek neden çekildi, Pardus nasýl bir iþletim sistemi gelin yakýndan bakalým.

Takvimler 2003 yýlýný gösterirken Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araþtýrma Kurumu’na yani TÜBÝTAK’a baðlý olan Ulusal Akademik Að ve Bilgi Merkezi’nde yani ULAKBÝM’de bir ekip toplandý. Dönemin en iyi mühendislerinden oluþan bu ekibin amacý ilk yerli ve milli iþletim sistemimizi geliþtirmekti. Baþardýlar da. Pardus adý verilen Linux tabanlý ilk iþletim sistemimizin ilk sürümü 2005 yýlýnda yayýnlandý.
Bizim de haberlerini verdiðimiz gibi Pardus iþletim sistemi hýzla devlet kurumlarýnda yaygýnlaþtýrýlmaya çalýþýldý ve teþvik edildi. Ancak 2011 yýlýna geldiðimiz zaman Pardus iþletim sistemini oluþturan ana kadro tasfiye edildi ve iþletim sistemi hayatýna yalnýzca bir Linux daðýtýmý olarak devam etmek zorunda kaldý. Neden böyle oldu sorusunun yanýtý tam olarak bilinmiyor ama gelin bu sistemi biraz yakýndan tanýyalým.

Pardus nedir?

Pardus, 2013 yýlýnda TÜBÝTAK ULAKBÝM bünyesinde oluþturulan bir ekip tarafýndan geliþtirilmeye baþlanan ve ilk sürümü 2005 yýlýnda yayýnlanan Linux tabanlý ilk yerli iþletim sistemimizdir. Pardus, baþta devlet kurumlarý olmak üzere tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaþlarýna Windows alternatifi olarak geliþtirilmiþti.
2011 yýlýnda neden olduðu bilinmiyor ancak Pardus iþletim sisteminin ilk sürümünü yani asýl yapýyý oluþturan mühendis ekibi tasfiye edildi. Yaklaþýk 35 kiþiden oluþan mühendis ekibinin ayrýlmasý sonrasý Pardus’a olan destek büyük oranda geri çekildi. Günümüzde Pardus, Debian tabaný üzerinden bir Linux daðýtýmý olarak hayatýný sürdürüyor.
Pardus özellikleri nelerdir?



  • Herkesin kullanýmýna açýk ve tamamen ücretsizdir.
  • Bilgisayar performansýný arttýrarak hýzlý bir kullaným sunar.
  • Alternatiflerine göre çok daha güvenlidir.
  • Ýlk kez bilgisayar kullanan bir kiþi bile kolayca sistemi çözerek kullanmaya baþlayabilir.
  • Hýzlý ve kolay kurulmasýnýn yaný sýra kurulum gerektirmeden bile çalýþabilir.
  • Dahili ve ücretsiz olarak gelen pek çok farklý yazýlým ve program paketine sahiptir.
  • Her kullanýcý kolayca özelleþtirebilir.
  • Açýk kaynak kodlu olmasý nedeniyle tamamen þeffaftýr.
  • Türkçe baþta olmak üzere pek çok farklý dil desteðine sahiptir.

Pardus iþletim sisteminin sunduðu özelliklere baktýðýmýz zaman bugün pek çok iþletim sisteminde karþýlaþmadýðýmýz kadar çekici özellikler olduðu görülüyor. Güvenli ve hýzlý kullanýmýn ücretsiz olarak sunulmasýnýn yaný sýra bir de bugün tonla para ödeyerek aldýðýmýz program paketlerinin ücretsiz sunulmasý büyük avantaj.
Pardus nasýl kullanýlýr?

  • Adým #1: [Deðerli Ziyaretci, linki görmeniz icin bu mesaja cevap yazmanýz gerekiyorÜye olmak icin burayý týklayýnýz] Pardus yükleme dosyasýný bilgisayarýnýza indirin.
  • Adým #2: Dosyayý çalýþtýrarak DVD ya da USB bellek üzerinden bir kurulum medyasý oluþturun.
  • Adým #3: Kurulum medyasý üzerinden Pardus’u deneyebilir ya da bilgisayarýnýza kurabilirsiniz.
  • Adým #4: Kurulum detaylarýný dosya içindeki Kurulum Kýlavuzu’nda bulabilirsiniz.
  • Adým #5: Ýþlem tamam.


Pardus, Debian tabanlý bir Linux daðýtýmý olduðu için var olan iþletim sisteminizi silmeden ya da bilgisayarýnýza format atmadan da kullanmanýz mümkün. Yukarýdaki adýmlarý izleyerek kendinize bir kurulum medyasý oluþturduktan sonra farklý bilgisayarlara bu medyayý baðlayarak Pardus iþletim sistemini kullanmanýz mümkün.
Pardus, ayný zamanda bir kurtarýcý olarak da görev yapýyor. Örneðin bilgisayarýnýz çöktü ve içerideki tüm dosyalarý kaybettiðinizi düþünüyorsunuz. Açýlýþ sýrasýnda Pardus iþletim sistemini çalýþtýrarak bilgisayarýnýzý açabilir ve içindeki tüm dosyalara ulaþabilirsiniz. Bu açýdan Linux tabanlý pek çok sisteme benzer bir özelliðe sahiptir.
Pardus sistem gereksinimleri:



  • Pardus 19.5 XFCE için;
    • 1024 MB+ RAM
    • 8GB+ disk alaný
    • En az 800 x 600 çözünürlük destekli grafik iþlemci
    • 64-bit destekli 1.0 GHz+ iþlemci

Pardus iþletim sisteminin son sürümü olan Pardus 19.5 XFCE sürümünü kullanmak için bilgisayarýnýzýn minimum sistem gereksinimleri bu þekilde. Yukarýda verdiðimi baðlantý üzerinden Pardus iþletim sisteminin diðer sürümlerini inceleyebilir ve bilgisayarýnýza en uygun sürümü indirerek hemen kullanmaya baþlayabilirsiniz.
Pardus ile amaçlanan neydi?


Pardus projesinin TÜBÝTAK gibi bir devlet kurumunda baþlamasý, özellikle bu çalýþmanýn henüz ortada yazýlým öðrenin diyen kimse yokken baþlamasý gerçekten devrim niteliðinde bir adýmdýr. Projenin ilk amacý tüketici odaklý deðildi. Baþta okullar olmak üzere tüm devlet kurumlarýnda güvenle ve ücretsiz olarak kullanýlacak bir iþletim sistemi oluþturmaktý.
Pardus projesi ile amaçlanan, henüz 2005 yýlýndayken Türk halkýný yazýlým dünyasý ile tanýþtýrmak ve dýþa baðýmlý olmadan kendi yazýlým sistemimizi geliþtirmekti. Ana ekipte yer alan mühendisler, bugün Pardus’un Debian hatta Linux tabanlý olmasýndan bile rahatsýzlar. Çünkü asýl yapýlmak istenen kendi kendine yeten bir sistem oluþturmaktý.
Bu baðlamda ana ekip uzun yýllar boyunca Pardus’u geliþtirmek için önemli çalýþmalar yaptý. Hatta ana ekibin tasfiye edilmesinden sonra bile bugün proje hala TÜBÝTAK ULAKBÝM bünyesinde geliþtirilmeye devam ediyor. Ancak eski destek maalesef artýk verilmediði için böyle bir sistem basit bir Linux daðýtýmý olmaktan öteye geçemiyor.
Pardus projesi nasýl devam edebilir?


Sakýn yanlýþ anlaþýlmasýn. Pardus projesi hala devam ediyor ve TÜBÝTAK mühendisleri halabu iþletim sistemini güncel ihtiyaçlara göre uyarlamaya devam ediyor. Oldukça güçlü bir altyapýya sahip Pardus 19.5 XFCE sürümü, iþletim sisteminin son sürümü olarak hala indirebilir ve kullanýlabilir durumda. Ancak eski gücünde deðil.
Debian tabanlý olmasý, bu iþletim sistemini muhtaç býrakýyor. Týpký yerli ve milli olarak tanýtýlan ancak Google altyapýsýný kullanan arama motorlarý gibi. Þýk bir arayüz tasarlayarak baþka bir taban kullanmak hiçbir teknolojiyi yerli ve milli yapmaz. Neredeyse 20 yýl önce kazandýðýmýz bu baþarý neden devam etmesin ki?
Yerli teknoloji firmalarýmýz harika ürünler tasarlýyorlar. Yabancý ortaklý olsa bile yazýlým geliþtirme konusunda son derece baþarýlý þirketlerimiz var. Bir de her þeyin ana kaynaðý olacak ve tüm bu teknolojiyi tek bir noktada birleþtirecek güçlü bir iþletim sistemi kursak ne güzel olur. Yerli teknoloji ürünlerinde kullanýlacak yerli bir iþletim sistemi hayal deðil,yalnýzca biraz destek istiyor. Ýlk yerli otomobilimiz TOGG neden Pardus ile çalýþmasýn?
Yýllar önce ürettiðimiz yerli ve milli iþletim sistemimiz Pardus hakkýnda bilmeniz gerekenlerive bu projenin geleceðimizi nasýl þekillendireceðini anlattýk. Geçmiþten aldýðýmýz güç ile bugünü þekillendirmemiz mümkün. Yeter ki doðru iþi yapacak insanlarýmýza doðru imkanlar verebilelim.