Kan baðýþý konusunda merak edilenler
Türkiye'de halkýn yüzde 39'unun taþýdýðý A Rh pozitif en yaygýn kan grubuyken, yüzde 1'inin taþýdýðý AB Rh negatif ise en az rastlanan kan grubu.
Türkiye Kýzýlay Derneði, kan baðýþýný artýrmak amacýyla yürüttüðü kampanya çerçevesinde halký bilgilendirici broþürler bastýrdý.
Türkiye'de kan gruplarýnýn görülme sýklýðýna yer verilen broþürlere göre, halkýn yüzde 39'u A Rh pozitif, yüzde 29'u 0 Rh pozitif, yüzde 14'ü B Rh pozitif, yüzde 6'sý A Rh negatif, yüzde 5'i AB Rh pozitif, yüzde 4'ü 0 Rh negatif, yüzde 2'si B Rh negatif, yüzde 1'i de AB Rh negatif kan taþýyor.
.....SIKCA SORULAN SORULAR
Broþürlerdeki kan baðýþýyla ilgili sýk sorulan sorular ve yanýtlarý da þöyle:
-Kimler kan baðýþlayabilir: 18-65 yaþ arasý önemli bir saðlýk problemi bulunmayan, vücut aðýrlýðý 50 kg'ýn üzerinde olan kiþiler.
-Ne sýklýkla kan verilir: Baðýþlar arasýnda en az 2 ay ara olacak þekilde senede 4 kez kan baðýþlanabilir.
-Kan baðýþlamaya gelirken yanýmda ne getirmeliyim: Resmi kimlik belgesi yeterlidir.
-Kan baðýþý ne kadar zaman alýr: Kayýt, muayene, kan verme ve ikram iþlemlerinin hepsi 30-35 dakika sürer.
-Acý hisseder miyim: Evet. Ama sadece iðne cildinizi geçerken aðrý hissi duyarsýnýz. Ýðnelerin uç keskinliði ve eðimi aðrýya en az neden olacak þekilde tasarlanmýþ, silikonla kaplanmýþtýr.
-Her baðýþýmda form doldurmam gerekli mi: Evet. Formdaki sorulara vereceðiniz samimi ve doðru cevaplar yapýlacak tüm tarama testlerinden daha geçerlidir.
-Vücudumda ne kadar kan var: Eriþkin bir insanda ideal kilosunun yüzde 8'i kadar kan vardýr. Pratik olarak 5 bin-6 bin mililitre olarak hesaplanýr.
-Ne kadar kan alýnýyor: 405-495 mililitre. -Sarýlýk geçirdim kan baðýþlayabilir miyim: B ve C tipi sarýlýk geçirenler hiçbir zaman kan baðýþý yapamaz.
-Kan baðýþlandýktan sonra herhangi bir deðiþiklik hisseder miyim: Tavsiyelere uymuþsanýz yarým saat içinde günlük aktivitelere dönebilirsiniz. Ancak aþýrý dikkat gerektiren ve güç harcanan meslek sahiplerinin kan baðýþladýklarý gün dinlenmeleri tavsiye edilir.
-Kaným kullanýlmadan önce test ediliyor mu: Mutlaka! AIDS, C ve B tipi sarýlýk, frengi ve kan grubu testi her baðýþta yapýlýr. Ancak herhangi bir þüphe üzerine test yaptýrmak amacýyla kan baðýþlayanlara bundan vazgeçmeleri öneriliyor.
-Test sonuçlarým pozitif bulunmuþsa ne olur: Paniðe kapýlmayýn. Bu durumda doðrulama testleri yapýlarak kan merkezi doktorunca size bilgi verilecek.
-Kansýz kalýr mýyým: Hayýr. Baðýþ öncesi yapýlan test sonucu kan düzeyi düþük bulunan kiþilerden kan alýnmaz.
-Kilo alýp verir miyim: Hayýr. Kan baðýþýnýn bilimsel olarak kanýtlanmýþ bu tür yan etkileri yoktur.
-Ýlaç kullanýyorum kan baðýþlayabilir miyim: Bazý ilaçlar kan baðýþý için engel oluþturabilirler. Bu durum bütün ilaçlar için geçerli deðildir. Lütfen kullandýðýnýz ilaçlarý kan merkezi doktoruna bildirin.
-Kan baðýþý yapmak alýþkanlýk veya baðýmlýlýk yapar mý: Bilimsel olarak kan baðýþýnýn baðýmlýlýk yaptýðýný gösteren bir çalýþma yoktur.
-Kan baðýþladýðým zaman AIDS veya herhangi bir hastalýk bulaþýr mý: Kan alýmý iþlemindeki iðneler tek kullanýmlýk ve sterildir. Bu nedenle herhangi bir hastalýðýn bulaþma riski yoktur.
-KAN BAÐIÞLAYANLAR NELERE DÝKKAT ETMELÝ-
Broþürlerde kan baðýþlayanlara yönelik þu önerilerde bulunuluyor:
-Kan alýndýktan sonra 30 dakika geçmeden sigara içilmemeli
-Kan alýnan kolunuzla ilk birkaç saat aðýr bir þey kaldýrmayýn
-Ýlk 4 saat her zamankinden daha fazla sývý alýn
-Bir sonraki öðünden önce alkollü içecek almayýn
-Ayný gün aðýr spor hareketleri yapmayýn, sauna ve hamam gibi sýcak ortamlarda bulunmayýn
-Aðýr ve aþýrý dikkat gerektiren iþlerde çalýþanlar 24 saat dinlenin
-Baygýnlýk hissi, baþ dönmesi olursa bir yere uzanýn ve baþýnýzý iki dizinizin arasýna alacak þekilde oturun.
Paylaþ