Tony Dodgins 2010 Formula 1 sezonunda yakıt ikmalinin yasaklanmasının ardından F1 hayatının nasıl değişeceğini ve sıralama turları ile yarışların nasıl etkileneceğini inceledi. TürkiyeF1.com olarak bu değerli incelemeyi sizlerle paylaşıyoruz.



1994 yılında yakıt ikmalinin tekrar hayata geçmesiyle çıkan tartışmaları hatırlıyorum. Ron Dennis de dahil olmak üzere birçok kişinin çok ciddi tereddütleri vardı ve er ya da geç pit yolunda kazalar yaşanmasının kaçınılmaz olduğunu düşünüyorlardı. Nitekim Hockenheim'da yere dökülen yakıtın alev almasıyla Jos Verstappen'in Benetton'u alevler içinde kalınca endişeler daha da artmıştı.

Yarışın ardından Bennetton'dan bazı çocukların havaalanındaki bagaj teslim bölümünde bekleyişlerini hatırlıyorum. Hiçkimse ciddi şekilde yaralanmamıştı fakat oldukça ciddi izler vardı. Yangını kontrol etmeden önce hissedilen inanılmaz sıcaklıktan konuştular. Resimler gerçekten inanılmazdı, Güneş etrafa saçılan yakıtı bir anda canlandırmıştı.

Talihsiz kaza yalnızca korkuları artırdı ve açıkcası yaşanan olayın üzerinden 15 sene geçmesi oldukça inanılmaz. FIA'nın güvenlik konusunda çalışan elemanları kullanılan yakıt ikmal cihazı ve güvenlik önlemlerine her zaman güveniyorlardı.

Fakat her şey için bir kanun çıkaramazsınız ve yakıt hortumunun yakıt ikmal halkasından çıkması korkutucuydu. Son zamanlarda yaşanan buna benzer olaylara örnek olarak geçen yıl Singapur'da Felipe Massa'nın başına gelenler ve geçtiğimiz ay Interlagos'ta Heikki Kovalainen'in karıştığı olay gösterilebilir. Etrafa saçılan yakıtın alev almasıyla Kimi Raikkonen kendini bir anda alevlerin arasında buldu. Frenlerin, egzozların, motorun ne kadar sıcak olduğunu tahmin ediyorsunuzdur...

Gelecek yıl yakıt ikmalinin yasaklanmasıyla yakıt tankının 160 kg'lık yakıt alacağını düşünürsek lastiklerin karakteristiği, hamuru ve ağırlığa bağlı olarak basıncı değişecek. Bunun yanında paket, aerodinamikler, aracın sürülebilirliği ve denge kilit rol oynayacak.

Abu Dhabi'de gelecek sezon hakkında yorumda bulunan Red Bull patronu Christian Horner şunları söyledi: " Gelecek yıl araçlar çok değişken olacak çünkü sıralama turları değerli olacak tabi bu formatın ne olacağına da bağlı, çünkü en hızlı aracı ön sıraya koyarsanız gözden kaybolacaklardır."

"Her şey lastik değişikliklerinde olacak kurallara bağlı. En kötü senaryo ilk on turun ardından herkesin pite girmesi, ardından bir saatlik bir dilim ve formasyon turunun on beş dakikası fakat yine de böyle olacağına inanmıyorum. Bence başka sorunlar olacak. Araçların ağırlıkları kayda değer biçimde farklı olacak, fren sorunları yaşayacaksınız, yakıt tasarrufu hayati önem taşıyacak ve hiç düşünmediğimiz birçok farklı parametrelerin tamamını idare etmeniz gerekecek."

Horner'ın 'en kötü senaryosu' gerçekleşebilir çünkü gelecek yıl lastikler açısından daha erken pit stop yapmak avantajlı olacak. Bu yıl araçlar kullanılmış lastiklerle hızlı turlar attılar ve ilk bölümün sonunda düşük yakıt yüküyle lastiklerini yenilediler ve soraki bölüme ağır yakıt yüküyle çıktılar.

Valencia gibi yarışlara da şahit olduk. Pek çok düşünce televizyon seyircisi için yarışın sıkıcı olduğu yönündeydi fakat büyüleyici derecede taksiksel bir mücadele seyrettik. Lewis Hamilton yarışa pole pozisyonunda başladı ve yarış öncesi pek çok kişinin favorisiydi fakat yakıt ayarlaması yapıldığında Barrichello'nun Brawn'ı hızlıydı. Eğer Rubens, Lewis gibi acımasız şekilde kullansaydı büyük bir tehdit olacaktı. Yapması gerekeni yaptı ve kazandı.

Birçoğu başarıyı takdir etmedi çünkü matematiksel hesaplamalar, stratejideki inişler ve çıkışlar insanların gözünü kamaştırıyordu. McLaren Hamilton'ın pit stop'unda hata yaptı ve zaman kaybetmesine neden oldu fakat sonuç kesin değildi. Barricello rakibinden sonra pite girdi ve istediği galibiyete ulaştı. Fakat Pazartesi günü gazete manşetlerinden öğrenecek çok şeydi vardı, McLaren Lewis'in galibiyetini elinden almıştı.

Günümüzde yalnızca gazeteler değil internet haber kaynakları, bloglar gibi pek çok farklı platform da artık sporla yakından ilgileniyor. Spor editörleri de kendi hikayelerini oluşturarak konuyu değerlendiriyorlar.

Gelecek yıl bu tür yorumları pek fazla göremeyebiliriz fakat elbette yerini alacak başka konular olacaktır. Stratejik oyunları özleyeceğimiz bir gerçek ve belki de zekice düşünülen geçişler bu özlemi giderecektir.

Hala sıralama turları formatının nasıl olacağı hakkında tartışmalar var. Paddock'un büyük çoğunluğu ilk iki seansın kusursuz işlediğini düşünüyor fakat esas soru Q3'te yapılacak değişiklik.

Değişken yakıt yükleri oldukça iyi çalıştı ve bununla birlikte uygun stratejiyi belirlemek için ön sıradakiler için de aynı soru işaretleri mevcuttu ve hala konuşulan bir konuydu ve format Valencia'da bambaşka bir yarış izlememizi sağladı.

Gelecek yıl yakıt yükü azaldıkça yeni set lastiklerle daha hızlı olacaksınız bunun anlamı pist üzerinde pozisyon kazanmak ve tam anlamıyla avantaj sağlamak adına lastik değiştirmek için mümkün olduğunca erken pite giren takımlar olacaktır. Bununla birlikte yakıt yüklerinin farklı olmayışı geçiş manevralarını da kolaylaştırmayacak. Gelecek yıl Kamui Kobayashi'nin Jenson Button'ı geçtiğini göremeyeceksiniz çünkü aracı daha hafif olmayacak. Tabi lastiklerin karakteristiğine de çok bağlı.

Sıralama turları formatı hakkında konuşan Horner şunları söyledi: " Formatın ne olması gerektiği konusund hala tartışmalar var. Rastgele kazanılan pole pozisyonu ihtimalinin azalması ve sıralama turlarında ödül sisteminin olması düşündüğümüz bir konu. Ayrıca fırsatlar çıkartabilecek lastiklere sahip olmak da önemli."

Fakat ne yapabiliriz? Horner'ın da söylediği gibi en hızlı aracı ön sıraya koymamak için sıralama turları formatının nasıl olacağı konusunda uzun süre düşündük.

Gelecek yıl Q3'te farklı yakıt yükleri olmayacak ve hem Q1 hem Q2'de hafif depolu araçlar göreceğiz, rastgele yaşanan başarıların önüne nasıl geçeceğiz? İlk on arasında son yarışın sonucuna göre ters grid oluşturabilirsiniz! Bir önceki yarışın en hızlı tur zamanlarına göre ters grid oluşturulabilir! Şapka dışında tutabilir misin ve en hızlı araç ya da araçları puanla ödüllendirilebilir?

Günümüzde en hızlı aracın ya da pilotun pole pozisyonunu kazanamadığı bir çağ çoktan tarih kitaplarındaki yerini aldı ve neden sıralama turlarına ödül sistemi getirmediğimizi anlamıyorum. Herhangi bir nedenden dolayı gird dizilimi ne kadar farklı olsa da tarih bize tuhaf yarışlar seyrettirdi. Bunu unutmamalıyız. En hızlı olanın ön sırada olması çözüm olacaktır.


Yazan: Tony Dodgins
Hazırlayan TurkiyeF1.Com / Sertuğ Ünal