Hadis-i Þerif

[Hezekiel]

Ebu Hüreyre (radýyallahu anh) anlatýyor: Bir adam gelerek: "Ey Allah'ýn Resûlü iyi davranýp hoþ sohbette bulunmama en ziyaâde kim hak sâhibidir?" diye sordu. Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm): "Annen!" diye cevap verdi. Adam: "Sonra kim?" dedi, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) "Annen!" diye cevap verdi. Adam tekrar: "Sonra kim?" dedi Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) yine: "Annen!" diye cevap verdi. Adam tekrar sordu: "Sonra kim?" Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bu dördüncüyü: "Baban!" diye cevapladý."

Buhârî, Edeb 2; Müslim, Birr 1, (2548).

- Küleyb Ýbnu Menfa'a ceddi bulunan Küleyb el-Hanefi (radýyallahu anh)'den anlattýðýna göre, kendisi Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a gelerek sormuþtur: "Ey Allah'ýn Resûlü kime karþý iyilik yapayým?" Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm) þu cevabý vermiþtir: "Annene, babana, kýzkardeþine, oðlan kardeþine, bunu takip eden azadlýna. Bu iyiliði de, üzerine vâcib olan bir hakkýn ödenmesi, yani, sýla-ý rahmin yerine getirilmesi olarak yapacaksýn. (Nafile, ihtiyarî, hasbî bir davranýþ tatavvu grubuna giren bir amel olarak deðil)".

Ebu Dâvud, Edeb 129, (5140).

Behz Ýbnu Hakîm babasý tarikiyle dedesi Mu'aviye Ýbnu Hayde el-Kuþeyrî (radýyallahu anh)'den naklediyor. Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'e: "Ey Allah'ýn Resûlü, kime iyilik yapayým? diye sordum. Bana: "Annene" dedi. "Sonra kime?" diye tekrar ettim. "Annene" dedi. "Sonra kime?" dedim. "Annene" dedi. "Sonra kime?" dedim, bu dördüncüde "Babana, sonra da tedrici yakýnlarýna" diye cevap verdi."

Ebu Dâvud, Edeb 129, (5141); Tirmizî Birr 1, (1898).

Ebu Dâvud bir rivayette þu ziyadeyi kaydeder: "Haberiniz olsun, kiþi azatlýsýndan bir fazlasýný istese, azadlý (mevlâ) bu (ihtiyaç fazlasý)na sâhib olduðu halde yerine getirmese kýyamet günü vermemiþ olduðu bu fazlalýk bir engerek yýlaný olarak kendisine getirilir."

[Hezekiel]

Abdullah Ýbnu Amr Ýbnu'l-Âs (radýyallahu anh) anlatýyor: "Bir adam: "Ey Allah'ýn Resûlü benim malým ve bir de çocuðum var. Babam malýmý almak istiyor" (ne yapayým?) diye sordu. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm): "Sen ve malýn babana aitsiniz. Þunu bilin ki, evladlarýnýz kazançlarýnýzýn en temizlerindendir. Öyle ise evladlarýnýzýn kazançlarýndan yiyin" buyurdu."

Ebu Dâvud, Büyü 79, (3530); Ýbnu Mâce, Ticârât 64, (2291)-2292).

Ebu Hüreyre (radýyallahu anh) anlatýyor: "Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm) bir gün: "Burnu sürtülsün, burnu sürtülsün, burnu sürtülsün" dedi. "Kimin burnu sürtülsün ey Allah'ýn Resûlü?" diye sorulunca þu açýklamada bulundu: "Ebeveyninden her ikisinin veya sâdece birinin yaþlýlýðýna ulaþtýðý halde cennete giremeyenin."

Müslim, Birr 9, (251); Tirmizî, Daavât 110 (3539). Rivayetin yukarýdaki metni, Müslim'deki metindir.

[Hezekiel]

Ýbnu Amr (radýyallahu anh) anlatýyor: "Bir adam, cihada iþtirak etmek için Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'den izin istedi. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm): "Annen baban saðlar mý?" diye sordu. Adam: "Evet" deyince: "Onlara (hizmet de cihad sayýlýr), sen onlara hizmet ederek cihad yap" buyurdu.

Buhârî, Cihâd 138, Edeb 3; Müslim, Birr 5, (2539); Ebu Dâvud, Cihad, 33, (2529); Nesâî, Cihad 5; Tirmizî, Cihad 2, (1671).

Müslim'in bir diðer rivayetinde adam: "...Sana, hicret ve cihad etmek ecrini de Allah'tan istemek þartý üzerine biat ediyorum" der. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm): "Anne ve babandan sað olan var mý?" diye sorar. Adam: "Evet, her ikisi de sað" deyince: "Yani sen Allah'tan ecir istiyorsun?" der. Adamýn "evet"i üzerine: "Öyleyse vâlideyn'in yanýna dön. Onlara iyi bak, (Allah'ýn rýzasý ondadýr)" emreder.

Ebu Dâvud ve Nesâî'de gelen bir diðer rivayette adam: "Aðlamakta olan ebeveynimi de geride býraktým" der. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) ona "Yemen'de bir kimsen var mý?" diye sordu. Adam: "Ebeveynim var" deyince "Peki, onlar sana izin verdiler mi? diye tekrar sordu. "Hayýr" cevabý üzerine: "Öyleyse onlara geri dön, onlardan izin iste. Þâyet izin verirlerse cihada katýl, vermezlerse onlara hizmet et!" emretti."

Esma Bintu Ebî Bekr (radýyallahu anhâ) anlatýyor: Henüz müþrik olan annem yanýma geldi. (Nasýl davranmam gerekeceði hususunda) Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'den sorarak: "Annem yanýma geldi, benimle (görüþüp konuþmak) arzu ediyor, anneme iyi davranayým mý?" dedim. "Evet" dedi, ona gereken hürmeti göster."

Buhârî, Hibe 28, Edeb 8; Zekat 50 (1003); Ebu Dâvud, Zekât, 34, (1668);

[Hezekiel]

Hz. Aiþe (radýyallahu anhâ) anlatýyor: "Yanýma bir kadýn girdi. Beraberinde iki kýz çocuðu da vardý. Bir þeyler istedi. Aksi gibi yanýmda bir hurmadan baþka bir þey yoktu. Onu verdim. Kadýn aldý ve ikiye bölerek kýzlarýna taksim etti. Kendine pay ayýrmadý. Çýkýp gittiler. Arkadan Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) girdi. Durumu ona anlattým. Dedi ki: "Kim bu þekilde kýzlarla imtihan edilir o da onlara iyi davranýrsa, kýzlar, onun için, ateþe karþý perde olurlar."

Buhârî, Zekât 10, Edeb 19; Müslim, Birr 147, (2629); Tirmizî, Birr 13, (1916).

Hz. Enes (radýyallahu anh) anlatýyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdu ki: "Büluða erinceye kadar kim iki kýz evladý yetiþtirirse -parmaklarýný birleþtirerek- kýyamet günü o ve ben þöyle beraber oluruz."

Müslim, Birr 149, (2631); Tirmizî, Birr 13, (1917).

Tirmizî'de: "O ve ben cennete þu iki þey gibi beraber gireriz" dedi ve iki parmaðýyla iþaret etti" þeklinde gelmiþtir.

Ebu Saîd (radýyallahu anh) anlatýyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm): "Kim "üç kýz" veya "üç kýzkardeþ" veya "iki kýz kardeþ" veya "iki kýz" yetiþtirir, terbiye ve te'diblerini eksik etmez, onlara iyi davranýr ve evlendirirse cenneti hak etmiþtir."

Ebu Dâvud, Edeb 130, (5147); Tirmizî, Birr, 13 (1913).

Ebu Dâvud'da Ýbnu Abbas (radýyallahu anh)'dan þu rivayet de kaydedilmiþtir: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdu ki: "Kimin iki kýzý olur da bunlarý öldürmez, alçaltmaz, oðlan çocuklarýný bunlara tercih etmezse Allah onu cennete koyar." (5147. H).

[Hezekiel]

Avf Ýbnu Mâlik el-Eþca'i (radýyallahu anh) anlatýyor: "Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm): "Ben ve yanaklarý kararmýþ kadýn kýyamet günü þu iki þey gibi yan yanayýz. -Hadisi rivayet eden Yezid Ýbnu Zürey, baþ ve orta parmaklarýyla iþaret yaptý.- O kadýn ki, mevkii, makamý bulunan kocasýndan dul kalmýþtýr, (maddi imkânlarýndan baþka) neseb ve güzelliði yerindedir. Bütün bunlara raðmen (evlenmez) ve yetimler büyüyünceye veya ölünceye kadar kendini onlara hasreder."

Hadîste geçen "yanaklarý kararmýþ kadýn" tabiriyle Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm) yetimlerini büyütmek gayesiyle süslenmeyi ve rahat yaþamayý terkeden, çektiði sýkýntýlar sebebiyle cildi kararan dul kadýný ifade buyurmuþtur.

Ebu Dâvud, Edeb 130, (5149).

Hz. Aiþe anlatýyor: "Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Sizin en hayýrlýnýz, ailesine karþý hayýrlý olandýr. Ben aileme karþý hepinizden daha hayýrlýyým. Arkadaþýnýz öldüðü zaman (kusurlarýný zikretmeyi) terkedin."

Tirmizî, Menâkýb 85, (3892).

[Hezekiel]

Sehl Ýbnu Sa'd (radýyallahu anh) anlatýyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdu ki: "Ben ve yetime bakan kimse cennette þöyleyiz" Orta parmaðý ile baþ parmaðýný yan yana getirip aralarýný açýp kapayarak iþaret etti."

Buhârî, Talak 14, Edeb 24; Tirmizî, Birr 14, (1919); Ebu Dâvud, Edeb 131, (5150).

Ebu Hüreyre (radýyallahu anh) anlatýyor: Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdu ki: "Bir adam yolda yürürken, yol üzerinde bir diken dalýna rastladý. Onu alýp dýþarý attý. Cenab-ý Hakk bu davranýþýndan memnun kalarak, ona maðfiret etti".

Buhârî, Mezâlim 28,

[Hezekiel]

Safvân Ýbnu Süleym (radýyallahu anh) anlatýyor: "Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdu ki: "Dul ve kimsesizler için çalýþan, Allah yolunda cihad eden veya gündüzleri oruç tutup geceleri de ibadet eden kimse gibidir"

Buhârî, Nafakât 1, Edeb 25, 26; Nesâî, Zekât 78, (5, 86, 87); Müslim, Züd 41, (2982); Tirmizî, Birr 44, (1970).

Amr Ýbnu'l-Âs (radýyallahu anh) anlatýyor. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdu ki: "Kýrk iyilik vardýr. En üstünü saðmal keçi baðýþlamaktýr. Bu iyiliklerden birini, sevab ümid ederek ve vâdedilen mükâfatý tasdik ederek yapan kimseyi Allah mutlaka, bu ameli sebebiyle, cennete koyar." Ravilerden biri (Hassân) diyor ki: "Keçi baðýþý dýþýndaki amellerisaydýk: Verilen selâmý almak, hapþýrana yerhamukâllah demek, yoldan rahatsýzlýk veren þeyi temizlemek vs. gibi, fakat on beþe bile ulaþamadýk".

Buhârî, Hibe 35; Ebu Dâvud, Zekat 42, (1683).

[Hezekiel]

Ebu Musa (radýyallahu anh) anlatýyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm): "Her Müslümanýn sadaka vermesi gerekir" buyurdu. Kendisine: "Ya bulamayan olursa?" diye soruldu. "Eliyle, çalýþýr, hem þahsý için harcar, hem de tasadduk eder" cevabýný verdi. "Ya çalýþacak gücü yoksa?" diye soruldu. "Bu durumda, sýkýþmýþ bir ihtiyaç sâhibine yardým eder" dedi. "Buna da gücü yetmezse?" dendi. "Ma'rufu veya hayrý emreder" dedi. "Bunu da yapmazsa?" diye tekrar sorulunca: "Kendini baþkasýna kötülük yapmaktan alýkor. Zîra bu da bir sadakadýr" buyurdu.

Buhârî, Zekât 30, Edeb 33; Müslim, Zekât 55, (1008).

Yine Buhârî ve Müslim, Ebu Hüreyre'den (r. a.) kaydettiklerine göre, Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm) þöyle buyurmuþtur: "Güneþin doðduðu her yeni günde kiþiye, her bir mafsalý için bir sadaka vermesi gerekir. Ýki kiþi arasýnda adâlet yapman bir sadakadýr. Kiþiye hayvanýný yüklerken yardým etmen bir sadakadýr. Güzel söz sadakadýr, namaza gitmek üzere attýðýn her adým sadakadýr. Yoldan rahatsýz edici bir þeyi kaldýrýp atman sadakadýr."

Buhârî, Cihâd 72, 128, Sulh 33; Müslim, Müsâfirîn 84, (720), zekât 56, (1009).

[Hezekiel]

Hz. Aiþe (radýyallahu anhâ) anlatýyor: "Dedim ki Ey Allah'ýn Resûlü, Ýbnu Cüd'an câhiliye devrinde sýla-i rahimde bulunur, fakirlere yedirirdi. O bundan fayda görecek mi? Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) þu cevabý verdi: "(Hayýr) iyiliklerin ona bir faydasý olmayacaktýr. Çünkü o bir gün bile "Ya Rabbi kýyamet günü günahlarýmý baðýþla" dememiþtir."

Müslim, Ýman 365, (214).

Ebu Zerr (radýyallahu anh) anlatýyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki:

"Yapýlan hayýrdan (ma'ruf) hiçbir þeyi küçük bulup hakir görme, kardeþini güler yüzle karþýlaman bile olsa (bunu ehemmiyetsiz görüp ihmâl etme)"

Müslim, Birr 144, (2626).

[Hezekiel]

Adiy Ýbnu Hâtim (radýyallahu anh) anlatýyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Sizden herkese Rabbi, aralarýnda bir tercüman olmaksýzý, doðrudan doðruya hitab edecektir. Kiþi o zaman (ateþe karþý bir kurtuluþ yolu bulmak üzere saðýna bakar, hayatta iken gönderdiði (hayýr) amellerden baþka birþey göremez. Soluna bakar, orada da hayatta iken iþlediði (kötü) amellerden baþka birþey göremez. Ön cihetine bakar. Karþýsýnda (kendini beklemekte olan) ateþi görür. (Ey bu dehþetli güne inanan mü'minler!) yarým hurma ile de olsa kendinizi ateþten koruyun. Bunu da bulamazsanýz güzel bir sözle koruyun"

Buhârî, Rikâk 49, 51, Tevhid 36, 24, Zekât 9, Menâkýb 25, Edeb 34; Müslim, Zekât 67, (1016); Timizî, Kýyamet 1, (2427).

Ebu Hüreyre (radýyallahu anh) anlatýyor: "Bilin ki, bir ev halkýna, sütünden ve yününden istifâde etmeleri için, akþam ve sabah bol süt veren devesini, geçici olarak baðýþlayan kimsenin ecri cidden büyüktür."

Müslim, Zekât 73, (1019).