Tarihte Bugün

[Afat45]

12 Eylül

tarihindeki önemli olaylar :

		Kurtuluş Günü - Manisa /Kırkağaç
		Kurtuluş Günü - İzmir /Urla
		Kurtuluş Günü - Bursa /Mudanya
		Kurtuluş Günü - Ankara /Haymana
	1624	Dünyanın ilk denizaltısı Londra'da test edildi.
	1937	Dersim isyanının elebaşı Seyit Rıza teslim oldu; yargılama sonucu 15 Kasımda idam edildi.
	1944	2. Dünya Savaşı sırasında Amerikan birlikleri Almanya’ya girdi.
	1959	Sovyetler Birliği, Luna II roketini aya fırlattı.
	1963	Türkiye ile AET’yi Gümrük Birliğine götürecek ve tam üyeliği sağlayacak olan Ankara Anlaşması imzalandı.
	1970	Ruslar tarafından içinde insan olmadan fırlatılan uzay gemisi Luna 16, aya iniş yaptı ve uzaktan kontrol vasıtasıyla aydan toprak numuneleri alarak, 24 Eylül’de başarıyla geri döndü.
	1980	Silahlı Kuvvetlerin Emir Komuta Zinciri İçinde Ordu yönetime el koydu. Parlamento feshedildi, siyasi faaliyetler durduruldu, tüm yurtta sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
	1993	Akit Gazetesi yayınlandı
	1996	Türkiye, 2 bin 500 Iraklı Kürt'ün ülkeye girmesine izin verdi.
	2001	Gazeteci Abbas Parmaksızoğlu, İstanbul'da öldü. Parmaksızoğlu, Türkiye Gazeteciler Cemiyetinin ilk üyelerindendi.

[Afat45]

13 Eylül

tarihindeki önemli olaylar :

		Kurtuluş Günü - Manisa /Soma
		Ertuğrul Gazi'yi Anma Törenleri - Bilecik-Söğüt
	490	Yunanlılar, Marathon Savaşı''nda Darius komutasındaki Persleri yendi.
	1705	Osmanlı devletine sığınan Macar Kralı Tökeli İmre, İzmit''te öldü.
	1871	Gazeteci-yazar-şair Şinasi, 45 yaşında öldü.
	1919	Sivas'ta İradei Milliye gazetesi yayınlanmaya başlandı.
	1920	Mustafa Kemal'in ''Halkçılık Programı'' TBMM'ye sunuldu.
	1920	Mustafa Kemal, İstanbul’dan gelen Osmanlı delegeleri, Ahmet İzzet ve Salih Paşa’larla, Bilecik tren istasyonunda görüştü.
	1921	Sakarya Meydan Savaşı kazanıldı. (23 Ağustos-13 Eylül).
	1925	Şark İstiklal Mahkemesinde yargılanan gazeteciler, Mustafa Kemal Paşa'nın mektubu üzerine beraat ettiler.
	1938	İstanbul'da "Basın Kurumu Fevkalede Kongresi"nin Açılışı.
	1942	Almanya'nın Stalingrad'a Saldırması.
	1943	Çang Kay-şek Çin Başkanı oldu.
	1965	Beatles ''Yesterday''i yayınladı. Beatles, ilk Grammy ödülünü, 1964 yılında en iyi grup dalında aldı.
	1967	Besteci Şerif Muhittin Targan, 75 yaşında İstanbul'da öldü.
	1968	Arnavutluk, Varşova Paktı'ndan ayrıldı.
	1970	Yazar-araştırmacı Refik Ahmet Sevengil, 67 yaşında öldü.
	1980	Milli Güvenlik Konseyi Başkanı Kenan Evren, Devlet Başkanlığını üstlendi.
	1987	Demokratik Sol Parti Genel Başkanı Rahşan Ecevit görevinden ayrıldı. Yerine oy birliğiyle Bülent Ecevit seçildi.
	1991	Futbolun ''Taçsız Kralı'' , Galatasaray’ın eski futbolcularından, gol kralı Metin Oktay, İstanbul’da Boğaziçi Köprüsü’nde geçirdiği bir trafik kazası sonucu vefat etti.
	1997	Polonya'da yapılan Dünya Grekoromen Güreş Şampiyonası'nda Şeref Eroğlu ile Ercan Yıldız altın madalya kazandı.
	1998	Halkçı Parti'nin kurucu Genel Başkanı Necdet Calp, Ankara'da öldü.
	2000	Milli Gençlik Vakfı şubeleri yurt genelinde kapatılmaya başlandı.
	2001	Rusya’da 8 katlı bir binaya yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 118 kişi öldü.

[Afat45]

14 Eylül

tarihindeki önemli olaylar :

		Kurtuluş Günü - Bursa /Karacabey
		Kurtuluş Günü - Bursa /Mustafakemalpaşa
		Kurtuluş Günü - İzmir /Bergama
		Kurtuluş Günü - İzmir /Dikili
		Kurtuluş Günü - Balıkesir /Manyas
	1829	Rusya ile Osmanlı arasında Edirne Antlaşması imzalandı.
	1867	Karl Marx'ın yazdığı Kapital'in ilk cildi yayınlandı.
	1927	Dansçı Isadora Duncan, Nice’te öldü.
	1947	Aktör Sam Neil doğdu.
	1959	Sovyetlerin insansız uzay roketi ‘Luna 2’, ay’a ulaşan ilk insan yapımı cisimdi ancak ayın zeminine çakıldı.
	1960	Irak, İran, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Venezüella,OPEC'i kurdu.
	1966	Türkiye’nin dördüncü Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel vefat etti.
	1969	Balkan Boks Şampiyonası'nda Seyfi Tatar ile Celal Sandal şampiyon oldu.
	1974	Sinema oyuncusu ve yönetmeni Yılmaz Güney, Adana'nın Yumurtalık ilçesi yargıcı Sefa Mutlu'yu öldürdü.
	1982	Amerikan asıllı aktris ve Monaco Prensesi Grace Kelly, trafik kazasında öldü.
	1982	Lübnan Devlet Başkanı Beşir Cemayel, bombalı saldırıda öldürüldü.
	1997	Van'da gerilim hattına takılan askeri helikopterin düşmesi sonucu 10 asker öldü.
	1998	Gazeteci-yazar-şair Mehmed Kemal, İstanbul'da öldü.
	1999	YÖK Rektörler Komitesi, üniversite yerleşkelerinde, açık ya da kapalı alanlarda türbanı yasaklayan ortak karar aldı. Kimlik kartındaki fotoğraf, derslikler, laboratuvarlar, sosyal tesis ve spor alanlarında da türban yasağı konuldu.

[Afat45]

15 Eylül

tarihindeki önemli olaylar :

	1821	Costa Rica bağımsızlığını ilan etti.
	1821	Guatemala bağımsızlığını ilan etti.
	1890	Ünlü polisiye yazarı, dedektif ''Hercul Poirot''nun yaratıcısı Agatha Christie doğdu.
	1910	Osmanlı Sosyalist Fırkası kuruldu.
	1914	Romancı Orhan Kemal doğdu.
	1916	Savaşta ilk tank, İngiliz birlikleri tarafından, Birinci Dünya Savaşı sırasında, Fransa'nın Somme yöresinde kullanıldı.
	1917	Rusya cumhuriyet oldu.
	1923	Türkiye'de ilk yüzme yarışı, Galatasaray Kulübünce İstanbul-Büyükada'da düzenlendi.
	1923	Lozan Antlaşması uyarınca Edirne'ye bağlı Karaağaç istasyonu Yunanlılardan teslim alındı.
	1928	İskoç bakteriyolog Alexander Fleming, pek çok zararlı bakteriyi yok edebilen ''küf''ü bularak, ''penicillium notatum'' adını verdi.
	1929	Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliğinin ilk sergisi Ankara'da açıldı.
	1931	Londra’da yapılan yuvarlak masa toplantısında Gandhi, Hindistan’a bağımsızlık verilmesini istedi.
	1932	Türkiye ve Dünya güzeli Keriman Halis, Taksim gazinosunda düzenlenen bir törenle halka tanıtıldı.
	1946	Yönetmen Oliver Stone doğdu.
	1949	Seçimleri kazanan Konrad Adenauer, Federal Almanya’nın ilk şansölyesi oldu.
	1955	Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki kararname yürürlüğe girdi.
	1961	Yassıada Mahkemesi, kapatılan DP'nin 15 üyesi hakkında ölüm, 32 üyesi hakkında müebbet hapis cezası verildiğini açıkladı.
	1971	Greenpeace (Yeşilbarış) çevre örgütü kuruldu.
	1972	Besteci Ulvi Cemal Erkin, 66 yaşında Ankara'da öldü.
	1972	Şair-yazar Baki Süha Ediboğlu, 57 yaşında öldü.
	1982	İsrail, Beyrut'u işgal etti.
	1983	Yazar, öğretim üyesi Murat Sarıca, 57 yaşında öldü.
	2002	Tiyatro ve sinema sanatçısı Şükran Güngör, tedavi gördüğü Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesinde vefat etti.
	2002	Manisa Etnografya ve Arkeoloji Müzesi soyuldu. Soygunda, Helenistik döneme ait ''Marsyas'' ve Roma dönemine ait ''Eros'' heykelleri çalındı.

[Afat45]

16 Eylül

tarihindeki önemli olaylar :

		Kurtuluş Günü - İzmir /Çeşme
	1638	Fransa Kralı XIV. Louis doğdu.
	1889	II. Abdülhamid'in dostluk amacıyla Japonya'ya gönderdiği Ertuğrul Firkateyni, dönüş yolunda, Funakora kıyılarında fırtınaya tutuldu; gemi kayalara çarparak parçalandı. 540 denizci öldü, 6 subay ve 63 er kurtuldu.
	1908	ABD’li sanayi şirketi ve otomobil yapımcısı General Motors kuruldu.
	1909	Türkiye'deki ilk dişçilik okulu, Kadırga'daki Menemenli Mustafa Paşa Konağı'nda, ''Darülfünun-ı Osmanlı Tıp Fakültesi Aczacı ve Dişçi Kabile ve Hastabakıcı Mektebi'' adıyla açıldı.
	1924	Gürcistan Sovyet Cumhuriyeti'ndeki ayaklanma sert biçimde bastırıldı.
	1925	Blues şarkıcısı BB King doğdu.
	1935	Kayseri Bez Fabrikası, Başbakan İsmet İnönü tarafından açıldı.
	1935	Türk Milli güreş takımı, 4. Balkan Güreş Şampiyonası’nda Balkan Şampiyonu oldu.
	1938	Bulgaristan'daki Türk okullarında öğretimin Türk harfleriyle yapılmasına karar verildi.
	1949	Yunanistan'da iç savaş sona erdi.
	1950	Türkiye'nin, Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatına (NATO) girme başvurusu reddedildi.
	1953	Kore’de esir düşen Türk askerlerinin ilk kafilesi yurda döndü.
	1953	İlk sinemaskop film gösterimi New York'ta yapıldı.
	1958	Kırıkkale silah fabrikasında meydana gelen patlamada 5 işçi öldü.
	1961	Menderes Hükümeti Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan, İmralı Adası'nda idam edildiler.
	1963	Beatles’in ‘She loves you’ adlı plağı çıktı.
	1963	Ahmet Bin Bella, Cezayir'in ilk devlet başkanı oldu.
	1969	THY'ye ait Viscount tipi ''Seç'' uçağı, akıl hastası Sadi Toker tarafından oyuncak tabancayla Sofya'ya kaçırıldı.Türkiye'ye iade edilen Toker, tedavi gördüğü Bakırköy Akıl Hastanesine kaldırıldı.
	1977	Yunan asıllı Opera sanatçısı, soprano Maria Callas 54 yaşında Paris'te öldü.
	1978	İran’da bir dakika süren depremde 20 bin kişi öldü.
	1987	Dolar ilk kez ’1000 lira’ sınırını aştı.
	1992	Erdal İnönü Sosyalist Enternasyonal'in başkan yardımcılığına seçildi.
	1993	İlksan davasında yargılanan 17 sanık tutuklandı.
	2000	Ressam Şükriye Dikmen, İstanbul'da öldü.
	2002	Bakü-Ceyhan boru hattının temeli Cumhurbaşkanı Sezer, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Gürcistan Devlet Başkanı Şevardnadze tarafından atıldı.
	2005	Tiyatro ve sinema sanatçısı Pekcan Koşar, 70 yaşında Yalova'nın Çınarcık ilçesinde öldü

[Afat45]

17 Eylül

tarihindeki önemli olaylar :

		Kurtuluş Günü - Balıkesir /Bandırma
	1787	ABD Anayasası kabul edildi.
	1908	Dünyada ilk kez bir uçak kazasında insan öldü; kazada Orwill Wright ile birlikte uçan teğmen Thomas E. Selfridge öldü, Wright yaralı olarak kurtuldu.
	1930	Türkiye-Litvanya Arasında Dostluk Anlaşmasının Moskova'da İmzalanması.
	1934	Türkiye, Cemiyeti Akvam (Milletler Cemiyeti) üyeliğine kabul edildi.
	1941	İngiliz ve Sovyet işgali altındaki İran'da Şah Rıza tahtan indirildi, yerine oğlu Muhammed Rıza Pehlevi geçti.
	1960	Profesör Dr. Tarık Zafer Tunaya, Devrim Ocakları başkanı oldu.
	1961	Adnan Menderes idam edildi. Milli Birlik Komitesi, 65 yaşını aşan Celal Bayar ile idam kararları çoğunlukla alınan öteki hükümlülerin cezalarını müebbet hapse çevirdi.
	1967	Kayseri'de yapılan Kayserispor-Sivasspor futbol maçında çıkan olaylarda 40 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı.
	1978	İsrail Başbakanı Menahem Begin ile Mısır Devlet başkanı Enver Sedat Camp David’te barış antlaşması imzaladı. ABD başkanı Jimmy Carter idi.
	1989	Halterci Naim Süleymanoğlu Atina’da dünya şampiyonu oldu.
	1996	ABD Başkanı Bill Clinton, Kuveyt'e 3.500 asker gönderdi. Bill Clinton, Irak'ı saldırgan davranışlarına son vermesi konusunda uyardı.

[Afat45]

18 Eylül

tarihindeki önemli olaylar :

		Kurtuluş Günü - Çanakkale /Biga
		Kurtuluş Günü - Çanakkale /Çan
		Kurtuluş Günü - İzmir /Karaburun
		Kurtuluş Günü - Balıkesir /Erdek
	1810	Şili bağımsızlığını ilan etti.
	1851	Amerikan gazetesi New York Times yayımlanmaya başlandı.
	1901	Dikiş makinası Türkiye’ye geldi.
	1921	Sakarya Meydan Savaşı'nın kazanılmasının ardından Ankara'ya dönen Mustafa Kemal, coşkuyla karşılandı.
	1923	Hindistan Ulusal Kongresi ‘sivil itaatsizlik’ kampanyasını başlattı.
	1931	İlk sesli Türk filmleri ‘İstanbul Sokaklarında’ ve ‘Kaçakçılar’ın seslendirme işlemlerini Paris’te tamamlayan Darülbedayi sanatçıları İstanbul’a döndü.
	1934	Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti'ne girdi.
	1943	İstanbul’da Yıldız Bahçesi (Parkı) halka açıldı.
	1948	Pakistan'ın Kurucusu Muhammed Ali Cinnah öldü.
	1956	Efes'te 1926'dan beri sürdürülen arkeolojik kazılarda, ''Prytaneion'' adı verilen bölümde, dünyaca ünlü Artemis heykeli gün ışığına çıkarıldı.
	1961	Yassıada mahkumları Kayseri Cezaevine nakledildi.
	1962	Kıbrıs'ta Rauf Denktaş'a suikast girişiminde bulunuldu.
	1970	Rock yıldızı Jimy Hendrix, aşırı dozda uyuşturucudan öldü.
	1970	ABD’li blues ve rock gitaristi Jimi Hendrix, aşırı dozda uyuşturucudan öldü.
	1971	Türkiye Güzeli Filiz Vural Avrupa Güzeli seçildi.
	1978	ABD Başkanı Jimmy Carter öncülüğünde, Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı Menahem Begin Camp David barış anlaşması imzaladılar.
	1990	Oyuncu, ses sanatçısı Mine Mutlu öldü.
	1993	Saz sanatçısı Nida Tüfekçi 64 yaşında öldü.
	1997	Kara mayınlarının yasaklanması anlaşmasının metni 89 ülke tarafından onaylandı; ABD metne imza atmayı reddetti.
	1997	''Bizimkiler'' televizyon dizisinin ''Hakim Bey''i, tiyatro ve sinema sanatçısı Orhan Çağman 70 yaşında öldü.
	2003	Emekli Büyükelçi Ecmel Barutçu vefat etti.
	2005	Afganistan'da 1969'dan bu yana ilk parlamento seçimleri yapıldı.

[Afat45]

19 Eylül

tarihindeki önemli olaylar :

	1575	Padişah III. Murat'ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi'nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi, açıldı. Rasathane, devrin Şeyhülislamı tarafından 1580'de yıktırıldı. Araştırmacılar, rasathanenin Galatasaray Lisesi civarında kurulduğunu tahmin ediyorlar.
	1784	Lunardi ilk sıcak hava balonunu uçurdu.
	1893	Yeni Zelanda kolonisi, kadınlara oy hakkı tanıyan ilk ulus oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866'da ''kadın hareketi''ni başlatan Kate Sheppard idi.
	1921	Sakarya Savaşı Sonrası, TBMM'nin Mustafa Kemal Paşa'ya "Mareşal" Rütbesiyle "Gazi" Ünvanını Verişi.
	1925	Türkiye -İsviçre Dostluk Antlaşması, Cenevre’de imzalandı.
	1935	Almanya’da Yahudilerin kamu sektöründe çalışmaları yasaklandı.
	1951	Kuzey Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan'a NATO'ya katılma çağrısı yaptı.
	1955	Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay'a sürüldü.
	1961	Eski başbakanlardan Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay öldü.
	1970	Türk Hava Yollarının ''Antalya'' adlı uçağı Isparta yakınlarında düştü: 154 kişi öldü.
	1971	Hürriyet gazetesinin seçtiği 18 yaşındaki Türkiye Güzeli Filiz Vural, 1971 Avrupa Güzellik Kraliçesi seçildi.
	1976	THY’nin İstanbul-Antalya seferini yapan ‘Antalya’ adlı yolcu uçağı Isparta yakınlarında düştü. Uçaktaki 154 kişiden kurtulan olmadı.
	1977	İkinci Boğaz Köprüsü’nün projesi açıklandı.
	1980	Milli Güvenlik Kurulu yasama görevine başladı.
	1981	Süleyman Damirel’in yeğeni Yahya Demirel, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkarıldı.
	1982	İsveç'te seçimleri Sosyal Demokratlar kazandı; Olof Palme başbakan oldu.
	1985	Meksika'nın başkenti Meksiko'da meydana gelen 8.1 büyüklüğündeki depremde 35 binden fazla kişi öldü.
	1987	10. Akdeniz Oyunlarında Serbest Güreş Milli Takımı, 6 altın, 1 gümüş madalya ile takım halinde şampiyon oldu.
	1987	Pierre Loti’nin torunu Viaud Loti, Uluslararası Pierre Loti Dostları Derneği üyeleriyle birlikte Türkiye’ye geldi

[Afat45]

20 Eylül

tarihindeki önemli olaylar :

		Kurtuluş Günü - Eskişehir /Mihalıççık
		Kurtuluş Günü - Eskişehir /Sivrihisar
		Kurtuluş Günü - Çanakkale /Bozcaada
	622	Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebubekir, Medine'ye ulaştı.
	1519	Portekizli kaşif Magellan, 270 kişi ve 5 gemiyle Dünyanın çevresini dolaşmak için İspanya'dan yola çıktı.
	1928	İtalya’da Yüksek Faşist Konsey, en yüksek yasama organı oldu.
	1933	Başbakan İsmet İnönü ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın, Sofya'yı ziyaretinde, 1929 Tarafsızlık Antlaşması'nın süresi uzatıldı.
	1937	Türk Tarih Kurultayı, Atatürk’ün huzurunda açıldı.
	1937	Dolmabahçe Sarayı Veliahd Dairesi'nde, Atatürk'ün de isteğiyle, Türkiye'nin ilk resim ve heykel müzesi açıldı.
	1946	Fransa’da Cannes Film Festivali başladı
	1946	Basın Kanunu TBMM'de kabul edildi.
	1951	Türkiye’nin NATO’ya katılması kabul edildi.
	1972	Milliyet Sanat dergisinin ilk sayısı çıktı.
	1980	12 Eylül darbesinin ardından, başbakanlığa emekli amiral Bülent Ulusu getirildi.
	1985	Halk müziği yorumcusu, opera sanatçısı, besteci ve şair Ruhi Su 73 yaşında öldü.
	1988	Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat oyunlarında halter dalında 6 dünya rekoru kırdı.
	1992	Gazeteci-yazar İlhami Soysal 64 yaşında öldü.
	1992	Özgür Gündem gazetesinin köşe yazarlarından Musa Anter, Diyarbakır’da silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
	1994	Bakü’de imzalanan petrol anlaşmasıyla; İngiliz BP, Amerikan Amaco, Penzol, Rus Lukoil ve TPAO, bir konsorsiyum oluşturdular.

[Afat45]

21 Eylül

tarihindeki önemli olaylar :

		Kurtuluş Günü - Çanakkale /Ayvacık
	1792	Fransa Ulusal Kongresi monarşinin kaldırılması için oy kullandı.
	1903	İlk kovboy filmi Kit Carson'un prömiyeri ABD'de yapıldı.
	1910	Rosa Luxenburg, Alman Sosyalist Parti kongresinde vuruldu.
	1932	Ahmet Rasim öldü.
	1932	Himayei Etfal Cemiyetince düzenlenen ''Alaturka Güreş'' müsabakaları Taksim Stadyumu'nda yapıldı.
	1938	İlk TV haber programı, BBC'de yayınlandı.
	1943	Karikatürist Sedat Nuri İleri 55 yaşında öldü.
	1943	İnönü Ansiklopedisi'nin ilk fasikülü yayımlandı.
	1945	Aydın milletvekili Adnan Menderes ile Kars Milletvekili Fuad Köprülü CHP’den ihraç edildi.
	1947	Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü.
	1949	Çin komünist liderleri tarafından Çin Halk Cumhuriyeti ilan edildi.
	1960	27 Mayıs günü, ''Milli Birlik ve Hürriyet Bayramı'' olarak kabul edildi.
	1973	Topkapı Sarayı Müzesi’nin ilk müdürü ve sanat tarihçisi Tahsin Öz öldü.
	1975	Ressam, Şair ve edebiyatçı Bedri Rahmi Eyüboğlu 62 yaşında öldü.
	1980	Orgeneral Haydar Saltık, Devlet Başkanı Genel Sekreteri oldu. Aynı gün Başbakan Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı.
	1989	Sinema yönetmeni ve yapımcı Ertem Eğilmez öldü.
	1996	‘Rock’ın babaannesi’ Tina Turner İstanbul’da 27 bin kişiye konser verdi.
	2000	Gazeteci-yazar Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği belirtilen Rüştü Aytufan, Sapanca'da yakalandı.