Tarihte Bugün

[Afat45]

13 Haziran	tarihindeki önemli olaylar :
	1381	Wat Tyler öncülüğündeki köylü isyancılar Londra'yı basarak hükümet binalarını ateşe verdi, hapishaneleri boşalttı ve zenginlerle yargıçların kafalarını uçurdu.
	1550	Mimar Sinan'ın eseri Süleymaniye Camii'nin temeli atıldı.
	1859	Erzurum'daki şiddetli depremde, kentin yarısından fazlası hasar gördü ve 3 bin kişi öldü.
	1872	Namık Kemal, İbret Gazetesi'ni yayımladı. Bu fikir gazetesi, 27 gün sonra sudan bir nedenle kapatıldı.
	1878	Berlin Kongresi toplandı.
	1921	Mustafa Kemal, Ankara'ya gelen Fransa Temsilcisi Franklin Bouillion ile görüştü.
	1928	Türkiye Cumhuriyeti ile Düyunu Umumiye (Osmanlı Borçları) alacaklıları arasında sözleşme imzalandı.
	1952	Fikir İşçileri Kanunu kabul edildi.
	1957	Siyahi lider Martin Luther King ile ABD Başkan Yardımcısı Nixon görüştüler.
	1961	Federal Almanya'ya işçi gönderilmesinin esaslarını düzenleyen protokol imzalandı. İlk işçi kafilesi, 24 Haziran'da trenle yola çıktı.
	1965	Besteci, müzikbilimci Refik Fersan, 72 yaşında İstanbul'da öldü.
	1968	Boykot ve üniversite işgalleri bütün ülkeye yayıldı; yer yer silahlı çatışmalar da yaşandı.
	1971	Kültür Bakanlığı kuruldu. Bakanlığa Talat Halman atandı.
	1972	Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi Banu Ergüder, içinde ceset bulunan bavulla yakalandı. Ergüder'in tecavüze karşı öldürdüğü ifadesine karşın, cinayeti örgütsel anlaşmazlık nedeniyle aynı üniversite öğrencilerinden Zeynel Altındağ'ın işlediği ortaya çıktı. Sıkıyönetimce aranan Adil Ovalıoğlu'nun öldürülmesine adı karışan Garbis Altınoğlu da yakalandı.
	1974	Ressam, dekoratör Turgut Zaim 68 yaşında öldü.
	1987	Yazar ve çevirmen Cemil Meriç, 77 yaşında İstanbul'da öldü.
	1991	Türkiye ile KKTC arasında pasaport uygulaması kaldırıldı.
	1993	Süleyman Demirel'in Cumhurbaşkanı seçilmesiyle boşalan DYP Genel Başkanlığı'na Tansu Çiller seçildi.
	1993	Kim Campell, Kanada'nın ilk kadın başbakanı seçildi.
	1996	Küba Devlet Başkanı Fidel Castro, Habitat II Kent Zirvesi'ne katılmak üzere İstanbul'a geldi.
	2000	Papa II. Jean Paul'e suikast girişiminden İtalya'da cezaevinde yatan Mehmet Ali Ağca, Türkiye'ye iade edildi.
	2002	Afganistan'da geleneksel Meclis Loya Jirga toplanarak, geçici hükümet başkanı olarak Hamid Karzai'yi seçti

[Afat45]

14 Haziran	tarihindeki önemli olaylar :
	1839	Jandarma Teşkilatı kuruldu. Teşkilatın ilk nizamnamesi olan Asakir-i Zaptiye Nizamnamesi yürürlüğe konuldu.
	1909	Dernek kurma özgürlüğüne ilişkin ilk yasa olan ''İçtimaatı Umumiye Kanunu'' kabul edildi.
	1923	Kadınlar Halk Fırkası kuruldu.
	1925	Alpullu Şeker Fabrikası açıldı.
	1926	Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya İzmir'de suikastta bulunulacağı haber alındı. Suikast girişimini, Giritli Şevki, Vali Kazım Dirik'e ihbar etti. Suikast girişimi failleri Ziya Hurşit ve arkadaşları tutuklandı.
	1935	Etibank Genel Müdürlüğü kuruldu.
	1935	Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi kurulmasına ilişkin yasa, TBMM'de kabul edildi.
	1936	Rus yazar Maksim Gorki öldü.
	1937	Hatay'ın bağımsızlığı TBMM'de onaylandı.
	1940	II. Dünya Savaşı'nda Alman birlikleri Paris'e girdi.
	1940	II. Dünya Savaşı’nda büyük vahşetin yaşandığı Yahudi toplama kampı Auschwitz kuruldu.
	1964	Nelson Mandela ömür boyu hapse mahkum edildi.
	1982	Falkland Adalarını işgal eden Arjantin birlikleri teslim oldu.
	1987	Yazar ve çevirmen Cemil Meriç öldü.
	1989	Kapalı yerlerde sigara içilmesi ile sigara reklamı ve kampanyası yasaklandı.
	2000	İtalya'da affedilen ve Abdi İpekçi suikastı ile gasptan Türkiye'ye iadesi kararlaştırılan terörist Mehmet Ali Ağca, Türkiye'ye getirildi.

[Afat45]

15 Haziran	tarihindeki önemli olaylar :
	1215	İngiltere Kralı John, Magna Carta sözleşmesini mühürledi.
	1826	Sultan II. Mahmud, Yeniçeri Ocağı'nı kaldırdı. Yerine ''Asakir-i Mansure-i Muhammediye'' adıyla yeni bir askeri teşkilat kuruldu. Bu olay, Osmanlı tarihinde ''Vaka-i Hayriye'' (Hayırlı Olay) olarak anıldı.
	1873	Darüşşafaka kuruldu.
	1922	Hollanda'nın La Hey kentinde Adalet Divanı'nın ilk celsesi açıldı.
	1927	İstanbul Emraz-ı Akliye ve Asabiye Hastanesi (Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi) hizmete girdi.
	1942	Atatürk'ün Şişli'de oturduğu ev müze oldu.
	1961	''Dokuzuncu Hariciye Koğuşu''nun yazarı Peyami Safa 62 yaşında öldü.
	1962	Millet Partisi, CKMP’den ayrılan Osman Bölükbaşı tarafından kuruldu.
	1968	Sadun Boro, eşi Odo ve kızı Deniz, ''Kısmet'' teknesiyle 22 Ağustos 1965'te çıktıkları dünya turunu, yine İstanbul Limanı'na ek tamamladı.
	1970	Sendikalar Kanununda değişiklik öngören kanun tasarısını protesto eden işçiler, İstanbul ve Kocaeli'nde yürüyüş düzenlediler. ''15-16 Haziran olayları''nda, 5 kişi öldü, 200'e yakın kişi yaralandı.
	1992	Türkiye'nin ilk AIDS hastası Murteza Elgin öldü.
	1994	Bosna-Hersek'te görev yapacak Türk Barış Gücü'nün ilk birliği Split'e gitti.
	1996	Caz şarkıcısı Ella Fitzgerald öldü.
	1999	Gazeteci-yazar Tahir Kutsi Makal öldü.
	2000	İngiliz Edebiyatı profesörü Mina Urgan öldü.

[Afat45]

16 Haziran	tarihindeki önemli olaylar :
	1535	Barbaros Hayrettin Paşa, Haçlı donanmasına karşı zafer kazandı.
	1903	Henry Ford, ''Ford Motor'' fabrikasını kurdu.
	1924	Trabzon'da "Yeni Yol" İsimli Günlük Gazetenin Çıkmaya Başlaması.
	1934	İran Şahı Rıza Pehlevi'nin Türkiye ziyareti başladı.
	1950	Türkçeleştirilmiş ezanın, eskiden olduğu gibi Arapça okunmasına dair kanun kabul edildi.
	1952	Osmanlı hanedanının kadın üyelerinin Türkiye'ye girebilmelerini öngören kanun, kabul edildi.
	1958	Macaristan’da eski başbakan İmre Nagy idam edildi.
	1960	27 Mayıs müdahalesinin ardından göreve gelen Milli Birlik Komitesi, TBMM’deki çalışmalarına başladı.
	1963	İlk kadın Sovyet kozmonotu Valentina Tereşkova, ''Vostok VI'' ile uzaya fırlatıldı. Tereşkova, 19 Haziran'da dünyaya döndü.
	1967	İran Şahı Rıza Pehlevi ve eşi Ankara’ya geldiler.
	1979	Türk sinemasının ünlü jönü Ayhan Işık, beyin kanaması sonucu 50 yaşında öldü.
	1987	Türkiye'yi ziyaret eden İran Başbakanı Musavi'nin Anıtkabir'i ziyaret etmemesi tepkiyle karşılandı. Erdal İnönü, Başbakanlık önüne siyah çelenk bıraktı.
	1992	Memur sendikaları yöneticilerinin, ''grevli, toplu sözleşmeli sendika hakkı'' amacıyla düzenlediği İstanbul Ankara yürüyüşü başladı.
	1994	Anayasa Mahkemesi, Demokrasi Partisi'nin (DEP) kapatılmasına ve bu partinin üyesi olan 5'i cezaevindeki 13 milletvekilinin üyeliğinin sona ermesine karar verdi.

[Afat45]

17 Haziran tarihindeki önemli olaylar : Cumhuriyet Bildirgesi - İzlanda
656 III. Halife Hazreti Osman vefat etti.
1924 Türk Milli Futbol Takımı, Helsinki'de Finlandiya ile yaptığı maçı 4-1 kazandı.
1932 Türkiye Turing ve Otomobil Kulübü ile Milliyet gazetesince ilk kez düzenlenen otomobil yarışı, İstinye- Zincirlikuyu arasında yapıldı.
1950 ABD'de ilk böbrek nakli ameliyatı yapıldı.
1951 Nazım Hikmet, Türkiye’den ayrıldı.
1951 Türk Milli Futbol Takımı, Federal Almanya'yı Berlin Olimpiyat Stadı'nda 2-1 yendi. Başarılı kurtarışlar yapan kaleci Turgay Şeren'e, ''Berlin panteri'' denilmeye başlandı.
1964 Başbakan İsmet İnönü'ye suikast girişimi iddiasıyla yargılanan Mesut Suna, 20 yıl 6 ay hapisle cezalandırıldı.
1967 Çin ilk hidrojen bombasını patlattı.
1972 ABD'de Watergate skandalıyla ilgili ilk haber yayımlandı.
1974 Meclis eski başkanlarından Refik Koraltan, 85 yaşında İstanbul'da öldü.
1992 Yeni Galata Köprüsü törenle hizmete açıldı.
1993 BM Barış Gücü, Somali'de Mogadişu'ya operasyon düzenledi.
2005 Gazeteci ve oyun yazarı Recep Bilginer Ankara'da vefat etti.

[Afat45]

18 Haziran	tarihindeki önemli olaylar :
		Kurtuluş Günü - Zonguldak /Ereğli
	1815	Napoleon Bonapart, Waterloo Savaşı'nda İngiliz ve Prusya ordularına yenildi. Yenilgi, Fransa ile Avrupa devletleri arasında 23 yıl süren savaşa son verdi. Napoleon, 22 Haziran'da ikinci kez tahttan çekildi.
	1847	Macar besteci ve piyanist Franz Liszt, Padişah Abdülmecit'e sarayda konser verdi.
	1922	Ziya Gökalp, Diyarbakır'da ''Küçük Mecmua''yı çıkarmaya başladı. ( 33 Sayı Çıkmış Olup 5 Mart 1923'e Kadar Yayımına Devam Etmiştir.)
	1928	Havacı Amelia Earhard, Atlantik’i uçakla geçen ilk kadın oldu.
	1941	Türk-Alman Dostluk ve Saldırmazlık Antlaşması imzalandı.
	1948	Birleşmiş Milletler, Uluslararası İnsan Hakları Deklarasyonu’nu kabul etti.
	1953	Mısır'da 74 yıllık İngiliz egemenliğinin sona ermesiyle cumhuriyet ilan edildi.
	1965	Gazeteci yazar Refik Halit Karay, 77 yaşında İstanbul'da öldü.
	1972	Uçak kaçırma olaylarını protesto için 65 ülke pilotlarının boykotuna Türk pilotları da katıldı; seferler 24 saat durduruldu.
	1974	Türkiye'de işadamları ilk kez İzmir'de yürüyüş yaptı.
	1979	Viyana'da ABD Başkanı Jimmy Carter İle Sovyetler Birliği Başkanı Leonid Brejnev, Stratejik Silahların Sınırlandırılması konulu SALT II anlaşmasını imzaladılar.
	1983	İstanbul’da 7 rakamlı telefon uygulaması başlatıldı.
	1988	Başbakan Turgut Özal, Ankara Atatürk Spor Salonu'nda yapılan ANAP Büyük Kongresi'nde, Kartal Demirağ'ın silahlı saldırısında elinden yaralandı.
	1992	Sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanacak dar gelirlilere verilecek ''Yeşil Kart'' uygulaması, TBMM'de kabul edildi.
	1993	Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebulfeyz Elçibey, Bakü'yü terk etti. Haydar Aliyev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı oldu.
	2000	Eski başbakan yardımcılarından ve Yeni Türkiye Partisi'nin kurucu genel başkanı Ekrem Alican, öldü.
	2003	Prof. Dr. Akın İlkin vefat etti.
	2005	Ressam Nuri İyem vefat etti.

[Afat45]

19 Haziran	tarihindeki önemli olaylar :
	1862	ABD'de kölecilik yasaklandı.
	1867	Meksika İmparatoru Maximillian kurşuna dizildi.
	1868	Mithat Paşa Emniyet Sandığı'nı kurdu.
	1885	Hürriyet Heykeli, Fransa'dan New York'a getirildi.
	1910	Dünya Babalar günü, ilk kez ABD’de kutlandı.
	1910	Almanya'da ''Deutschland'' adlı ilk Zeplin balonunun havalanışı başarılı oldu.
	1926	Mustafa Kemal, İzmir gezisini izleyen Anadolu Ajansı'na ünlü sözlerinin yer aldığı demecini verdi: ''Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.''
	1934	İran Şahı Rıza Pehlevi ve Atatürk, ilk Türk operası ''Özsoy''u Ankara Halkevi’nde izlediler.
	1951	NATO Üyesi Ülkelerin Askeri Kuvvetleri'nin Statüsü Konusunda Bir Anlaşma İmzalamaları.
	1953	ABD’de Sovyetler Birliği hesabına casusluk yaptıkları iddiasıyla ölüm cezasına çarptırılan Ethel ve Julius Rosenberg çifti, idam edildi.
	1963	Uzaydaki ilk kadın Rus kozmonot Valentina Tereskova dünyaya döndü.
	1973	Dünya Sevgi Birliği Madalyası, ''Sev Kardeşim'' ve ''Hayat Bayram Olsa'' şarkılarından ötürü Şenay'a verildi.
	1973	Edebiyat tarihçisi, eleştirmen Tahir Alangu, 58 yaşında öldü.
	1978	Çizgi bant ''Garfield'', 21 gazetede birden yayımlanmaya başlandı.
	1979	Yaşanan petrol sıkıntısının ardından, İstanbul’da ‘karneyle benzin’ dağıtımına başlandı.
	1981	Eski Gümrük ve Tekel bakanlarından Tuncay Mataracı ile aynı davadan yargılanan 13 sanık, Yüce Divan tarafından tutuklandı.
	1995	Bosna için toplanan yardım paralarını RP'ye aktarmakla suçlanan Süleyman Mercümek'in yargılanmasına başlandı.
	2005	Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde 3 günde 8 bebek öldü. Ölümlere ''Serratia Marcescens'' adlı bakterinin yol açtığı açıklandı.

[Afat45]

20 Haziran	tarihindeki önemli olaylar :
	1389	Osmanlı ordusu ile Haçlı orduları arasında Sırp Sındığı Savaşı yapıldı. Osmanlı ordusunun kazandığı savaştan sonra yaralı bir Sırp askeri, Sultan I. Murat'ı savaş alanını gezerken hançerle öldürdü.
	1481	Sultan II. Bayezid ve Şehzade Cem arasındaki Yenişehir Savaşı'nda Cem yenildi.
	1759	Besteci Frederic Hendel öldü.
	1837	Kraliçe Victoria, 18 yaşında İngiltere tahtına çıktı.
	1920	Çerkez Ethem kuvvetleri, Yozgat Ayaklanması’nı bastırmak üzere Ankara’dan yola çıktı.
	1932	Mustafa Kemal Paşa, binası yanan Fenerbahçe Kulübüne 500 lira bağışladı.
	1933	İstanbul Üniversitesinde, İnkılap Enstitüsü kurulması kararlaştırıldı.
	1938	19 Mayıs, milli bayram günü oldu. ''Dağ Başını Duman Almış'' marşı, Gençlik ve Spor Bayramı marşı olarak kabul edildi.
	1947	Mafya lideri Bugsy Siegel öldürüldü.
	1963	İngiltere ile Fransa’yı birbirine bağlayacak ‘Manş Tüneli’ projesi açıklandı.
	1963	Beyaz Saray ile Kremlin arasında kırmızı telefon hattı kuruldu.
	1972	Ressam Şeref Akdik, 73 yaşında İstanbul'da öldü.
	1973	50. Yıl Marşı ile marşın şairi Bekir Sıtkı Erdoğan ve bestecisi Necil Kazım Akses basına tanıtıldı.
	1973	İstanbul Kültür ve Sanat Vakfının Cumhuriyet'in 50. Yılı dolayısıyla düzenlediği İstanbul Festivali başladı.
	1976	İlk kez yapılan Kıbrıs Türk Federe Devleti seçimlerinde Rauf Denktaş ''Devlet Başkanı'' seçildi.
	1982	''Banker Kastelli'' olarak tanınan Cevher Özden ve eşinin İsviçre'ye kaçtığı bildirildi.
	1984	Viyana'da Çalışma Ataşesi Erdoğan Özen, otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldü.
	1989	Şair, yazar Hasan İzzettin Dinamo, 80 yaşında öldü.
	1990	Viyana'da açılacak ''Anadolu'nun Görkemi'' adlı sergi için gönderilen 7500 yıllık ''Ana Tanrıça'' heykeli çalındı.
	1997	Ünlü şair Cahit Külebi, Ankara'da öldü.
	2004	Tiyatro ve sinema sanatçısı Engin İnal, vefat etti.
	2005	Almanya'dan sınır dışı edilen İslami Cemiyet ve Cemaatleri Birliği yöneticisi Metin Kaplan, ''anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye teşebbüs etmek'' suçundan müebbet ağır hapis cezasına çarptırıldı.

[Afat45]

21 Haziran	tarihindeki önemli olaylar :
		Kurtuluş Günü - Zonguldak
		Kurtuluş Günü - Sakarya
		Kurtuluş Günü - Kocaeli /Kandıra
	1037	İslam dünyasının önemli bilim adamlarından İbni Sina, İran'da öldü.
	1633	Galileo Galilei, engizisyon mahkemesinde dünyanın döndüğüne ilişkin tezini inkara zorlandı.
	1908	Londra'da 200 bin kadın, seçme ve seçilme hakkı için yürüdü.
	1934	Soyadı Kanunu TBMM’de kabul edildi.
	1940	Mozart'ın ''Bastien ile Bastienne''ı, Devlet Operası'nın verdiği ilk temsil oldu.
	1946	Rize çay fabrikasının temeli atıldı.
	1980	''Fahriye Abla'' şiiriyle tanınan şair Ahmet Muhip Dranas, 71 yaşında Ankara'da öldü.
	1985	Amerikalı, Brezilyalı ve Batı Alman adli tıp bilim adamları, Brezilya'da bulunan iskeletin Nazi doktor Josef Mengele'ye ait olduğunu belirledi.
	1987	Mardin'in Ömerli ilçesine bağlı Pınarcık köyünde teröristler, 14'ü çocuk olmak üzere 23 kişiyi katletti.
	1990	İran'da meydana gelen depremde 25 bin kişi öldü.

[Afat45]

22 Haziran	tarihindeki önemli olaylar :
		Kurtuluş Günü - Sakarya /Sapanca
	1565	Denizci Turgut Reis, Malta Adası kuşatması sırasında şehit oldu.
	1919	Amasya Genelgesi yayımlandı: ''Vatanın tamamiyeti, milletin bağımsızlığı tehlikededir. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.''
	1920	Kurtuluş Savaşı’ndaki toplu Yunan saldırısı başladı.
	1926	Kazım Karabekir Paşa, İzmir Suikastı sanığı olarak tutuklandı.
	1936	''Boğazlar Konferansı'', Montreux'ta açıldı. Konferansta, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın sunduğu karar tasarısı temel alındı. Bu tez, Lozan Sözleşmesi'ndeki askerden arınma hükmünün kaldırılması ve Boğazlar Komisyonunun lağvedilmesi esasına dayanıyordu.
	1937	Boksör Joe Luis'in şampiyonluğuyla bir siyah ilk kez ağır sıklet boks şampiyonluğunu kazandı.
	1941	Türkiye'nin, Alman-Sovyet savaşı karşısında ''tarafsızlık'' ilkesini benimsediği açıklandı.
	1941	Dünya radyoları, sabahın erken saatlerinde Alman birliklerinin Sovyet sınırlarını geçtiğini duyurdu.
	1964	Başbakan İsmet İnönü, ABD Başkanı Lyndon Johnson ile Kıbrıs sorununu görüştü. İnönü, ''Türkiye barışçıdır, ancak adalete dayanmayan barış uzun ömürlü olamaz'' dedi.
	1973	''Toprak ve Tarım Reformu Kanunu'' kabul edildi. Uygulamada yetersiz kalınınca, yasa, 1978'de iptal edildi.
	1974	Çetin Altan’ın ‘Bir Avuç Gökyüzü’ adlı romanı, Ankara Savcılığı’nca müstehcen bulunarak toplatıldı.
	1974	Türkiye Sosyalist İşçi Partisi kuruldu.
	1988	Galatasaraylı Tanju Çolak, Avrupa Gol Kralı oldu.
	2001	Anayasa Mahkemesi, FP'yi ''Laik Cumhuriyet ilkesine aykırı eylemlerin odağı'' olduğu gerekçesiyle 3 ret oyuna karşılık 8 kabul oyuyla temelli kapattı.
	2005	Yaşamı boyunca Ermeni soykırım iddialarına karşı hep Türklerin yanında yer alan Ermeni asıllı Türk dostu Edward Taşçı, New York'ta öldü.
	2005	Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Yunanistan Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Nikolaos Dukas'ın davetlisi olarak Atina'ya geldi. Orgeneral Büyükanıt, Yunanistan'ı resmen ziyaret eden ilk Türk Kara Kuvvetleri Komutanı oldu.